DENCUN UPGRADE - NỐ LỰC TIẾP THEO CỦA ETHEREUM TRONG CHẶNG ĐƯỜNG ĐẾN ETHEREUM 2.0

Trong khoảng thời gian gần đây, thị trường Crypto đang cho thấy sự bùng nổ do sự tăng giá của Bitcoin sau khi hàng loạt các Spot Bitcoin ETF đã được thông qua, kéo theo toàn thị trường hồi phục trở lại. Cùng lúc này, một sự kiện lớn của hệ sinh thái Ethereum, Ethereum Dencun Upgrade cũng sắp sửa diễn ra, kéo theo sự chú ý của các nhà đầu tư tham gia thị trường.

Vậy cụ thể Ethereum Dencun Upgrade là sự kiện gì? Tại sao nó lại quan trọng đối với hệ sinh thái Ethereum? Hãy cùng đi tìm hiểu với mình nhé.

1. ETHEREUM DENCUN UPGRADE LÀ GÌ?

• Sau sự thành công của Ethereum Shanghai Upgrade, Ethereum Dencun Upgrade là nỗ lực tiếp theo của team phát triển trong việc nâng cấp Ethereum lên Ethereum 2.0, chuyển sang sử dụng cơ chế Proof of Stake (POS) thay vì Proof of Work (POW), mang tới các sharding (phân đoạn). Trong đó, Cơ chế PoS giúp giảm mức tiêu thụ năng lượng bằng cách thay thế các Miner thành các Validator, những người được chọn để tạo những block mới dựa trên số ETH mà họ stake. Cùng với đó, sharding tăng tốc độ giao dịch bằng cách phân chia mạng lưới Ethereum thành các phần nhỏ hơn (phân đoạn), mỗi phần có khả năng xử lý độc lập các giao dịch và hợp đồng thông minh. Việc chuyển từ PoW sang PoS cho phép phân chia an toàn và hiệu quả bằng cách chỉ định ngẫu nhiên các Validator cho các phân đoạn (Shard) cụ thể, ngăn chặn thao tác và nâng cao hiệu suất.

Nguồn: consensys.io

• Ethereum Dencun là một bản nâng cấp của Ethereum với tên gọi được kết hợp giữa 2 từ là “Deneb” và “Cancun”. Trong đó, Cancun là tên của bản nâng cấp tiếp theo của Ethereum Execution Layer (EL) - Lớp thực thi, còn Deneb là tên của bản nâng cấp tương ứng với Ethereum Consensus Layer (CL) - Lớp đồng thuận.
• Nếu bạn chưa biết thì mạng Ethereum được chia thành 2 layer chính là:
• Lớp thực thi: Đây là một phần của Ethereum xử lý việc thực thi logic hợp đồng thông minh và là nơi các giao dịch được xử lý và gửi tới phần còn lại của mạng. Lớp thực thi cũng chịu trách nhiệm duy trì trạng thái của mạng Ethereum và thực thi mã Máy ảo Ethereum (EVM); tóm lại, đó là nơi diễn ra tất cả công việc tính toán.
• Lớp đồng thuận: Lớp này chịu trách nhiệm về sự thống nhất về trạng thái của mạng giữa tất cả các node. Nó đảm bảo rằng tất cả các giao dịch và hợp đồng thông minh đều được xác thực và thống nhất thông qua Proof-of-Stake (PoS).
• Với bản nâng cấp mới này, các nhà phát triển hướng đến mục tiêu nâng cấp khả năng mở rộng, bảo mật và hiệu quả mạng tổng thể của Ethereum thông qua 9 EIP (Ethereum Improvement Proposals - Đề xuất cải thiện Ethereum), bao gồm 5 EIP có liên quan đến CL và 4 EIP liên quan đến EL. Trong đó EIP quan trọng nhất được triển khai trong lần nâng cấp này là EIP-4844.

2. CÁC ĐỀ XUẤT CẢI TIẾN CỦA DENCUN

Như đã nói ở trên, lần nâng cấp này sẽ bao gồm 9 EIP. Trong đó:

• Lớp thực thi (Cancun) bao gồm:
• EIP-4788: Cải thiện giao thức giữa các Lớp đồng thuận (CL) và Lớp thực thi (EL) của Ethereum. CL và EL về cơ bản là chain riêng biệt được liên kết với nhau thông qua Mapping 1:1. Điều này có nghĩa là với mỗi CL block (hay còn gọi là beacon block) sẽ chỉ có một EL block tương ứng và ngược lại. Tuy vậy, việc giao tiếp giữa 2 Layer trước đó vẫn không hề đơn giản do đòi hỏi quy trình bỏ phiếu phức tạp hoặc các bên trung gian như Oracle (là một bên thứ 3 khác). Tuy nhiên với EIP-4788, điều này sẽ được giải quyết bằng việc chèn root của Beacon block mẹ vào EL block hiện tại. Root này là một biểu diễn mật mã ngắn gọn của header của CL block trước đó (chứ không phải hiện tại). Do đó bằng cách đưa nó vào EL block, chúng ta có thể có thông tin về trạng thái của Lớp đồng thuận (CL) trực tiếp ngay trên Lớp thực thi (EL). Về cơ bản thì nó tạo ra một Oracle cung cấp thông tin về trạng thái đồng thuận theo cách không cần tin cậy vào bên thứ ba nào khác (trustless). Ngoài ra, small history của những root này sẽ được lưu trữ trong một smart contract, cho phép các ứng dụng Ethereum thực hiện truy vấn về trạng thái của lớp đồng thuận (CL).
• EIP-6780, Giải quyết một opcode được cộng đồng cho là có vấn đề từ lâu là SELFDESTRUCT, nhưng lại không thể xoá bỏ nó vì opcode này được ứng dụng trong khá nhiều smart contract hiện có. EIP này sẽ giúp giải phóng SELFDESTRUCT và khiến nó trở nên lỗi thời cho các mục đích sử dụng trong tương lai mà không cần loại bỏ nó hoàn toàn.
• EIP-5656 bổ sung một opcode mới gọi là MCOPY, được thiết kế để giúp việc sao chép bộ nhớ trong EVM hiệu quả hơn.
• EIP-1153: Giới thiệu 2 opcode lưu trữ tạm thời mới TLOAD and TSTORE. 2 opcode này sẽ cùng nhau cung cấp giải pháp tiết kiệm gas hơn cho việc giao tiếp inter-frame trong quá trình giao dịch bằng cách loại bỏ các giá trị có liên quan sau tất cả giao dịch.
• EIP-7516: Giới thiệu opcode BLOBBASEFEE trong Ethereum, cho phép các hợp đồng thông minh truy cập trực tiếp vào phí cơ sở hiện tại cho các blobs dữ liệu trên chain. Điều này giúp các hợp đồng tổng hợp quản lý và dự đoán chi phí blob dữ liệu của họ hiệ’u quả hơn.
• Lớp đồng thuận (Deneb) bao gồm
• EIP-7044: Giúp cải thiện trải nghiệm Staking. EIP này giúp đơn giản hoá việc thoát tự nguyện của Validator trong quá trình stake của Ethereum, điều phối trải nghiệm người dùng mượt mà và nâng cao khả năng sử dụng cho tất cả những Staker (Người staking).
• EIP-7045: Nâng cao quy trình xác nhận block của Ethereum bằng cách tăng attestation inclusion slot tối đa.
• EIP-7514: Thêm giới hạn khuấy trộn tối đa cho mỗi epoch, xác định số lượng validator có thể vào (hoặc thoát) bộ Ethereum Validator đang hoạt động trong mỗi epoch (khoảng 6,4 phút).
• EIP-4844: Còn được gọi là proto-danksharding, là đề xuất quan trong nhất trong lần Upgrade này của Ethereum. Với EIP này, End - User của Ethereum hứa hẹn sẽ được hưởng lợi từ phí Gas thấp hơn (dự kiến giảm từ 10-20%) đối với các giao dịch Layer 2 sau quá trình bảo vệ dữ liệu. Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn và EIP-4844 ngay sau đây.

3. EIP-4844 (PROTO-DANKSHARDING

3.1. Hiểu về EIP-4844 (Proto - Danksharding)

• Đầu tiền cần hiểu, Danksharding là đề xuất thiết kế hiện tại cho sharding trên Ethereum. Nó sử dụng các Binary Large Objects ('blobs') — một lượng lớn dữ liệu giúp tăng thêm thông lượng giao dịch — và được thiết kế để giúp giảm chi phí giao dịch trên mạng Ethereum. Thường được gọi là “scalability killer”, Danksharding dự kiến ​​sẽ nâng cao tốc độ xử lý giao dịch của Ethereum lên khoảng 100.000 giao dịch mỗi giây (tps). Nó đóng vai trò là sự hiện thực hóa đầy đủ về cách các Ethereum rollups sẽ đạt được khả năng mở rộng.

Nguồn: consensys.io

• Layer-2 rollups đã phát triển nhanh chóng trong vài năm qua và điều này đã góp phần tạo ra những thay đổi trong các lựa chọn thiết kế xung quanh việc triển khai sharding ban đầu. Các rollups đã được sửa đổi từ sử dụng Full execution sharding - sharding thực thi (trong đó mỗi shard xử lý tất cả các giao dịch) thành Danksharding (trong đó các shard chỉ lưu trữ dữ liệu giao dịch được thực hiện bởi các rollups).
  
• EIP-4844 hay Proto-Danksharding, trọng tâm của bản nâng cấp Ethereum Cancun (Phần nâng cấp về lớp Thực thi - EL), là giai đoạn chuyển tiếp hướng tới Full Danksharding. Bằng cách giới thiệu một loại giao dịch mới là “data blobs’', Proto-Danksharding nhằm mục đích chuẩn bị mạng lưới Ethereum cho Danksharding đầy đủ trong tương lai.

Nguồn: consensys.io

• EIP-4844 đề xuất một loại giao dịch mới, được gọi là “blob-carrying” , hoạt động giống như 'sidecars' có thể được gắn vào giao dịch Ethereum nhưng bao gồm các phần thông tin bổ sung. Những blob này có kích thước lớn (lên tới 128 KB) nhưng rẻ hơn so với dữ liệu calldata hiện tại, khiến chúng trở thành giải pháp tiết kiệm chi phí để giảm phí gas.

Nguồn: consensys.io

• Lý do tại sao dữ liệu blob có thể rẻ hơn so với dữ liệu calldata Ethereum thông thường có kích thước tương tự, là vì bản thân dữ liệu blob không thực sự có thể truy cập được đối với lớp thực thi của Ethereum (EVM). Thay vào đó, EL chỉ có thể truy cập tham chiếu đến dữ liệu của blob và dữ liệu trong chính blob sẽ được tải xuống và lưu trữ chỉ bởi lớp đồng thuận của Ethereum và chỉ trong một khoảng thời gian giới hạn ( ~18 ngày).
  
• Bằng cách lưu trữ tạm thời các blob này trên lớp đồng thuận Ethereum (CL), EIP-4844 nhằm mục đích giảm đáng kể chi phí dữ liệu từ rollups đến lớp cơ sở Ethereum, từ đó giảm phí giao dịch.

3.2. Lợi ích tiềm năng của EIP-4844

Cải tiến này chủ yếu mang lại lợi ích cho rollups và khả năng mở rộng, thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các giải pháp khác nhau và giảm đáng kể chi phí giao dịch.

• Giảm 100x phí giao dịch cho các Rollups: Việc EIP-4844 giới thiệu “blob transactions” và merged fee market (lấy cảm hứng từ Danksharding) có thể dẫn đến việc giảm đáng kể phí giao dịch cho các lần tổng hợp. Hiệu quả chi phí nâng cao này mang lại lợi ích cho người dùng và khuyến khích áp dụng nhiều hơn các giải pháp lớp 2 của Ethereum.
• Khả năng mở rộng cho Mạng giao dịch toàn cầu: EIP-4844 đặt nền tảng để Ethereum quản lý hiệu quả mạng lưới giao dịch toàn cầu. Bằng cách tối ưu hóa việc quản lý dữ liệu và khả năng mở rộng, Ethereum sẽ trở nên khả thi hơn trong việc xử lý khối lượng giao dịch cao hơn, hỗ trợ nhiều ứng dụng và người dùng.
• Nâng cao khả năng cạnh tranh trong không gian tiền mã hóa: Với mức phí giảm, xử lý giao dịch được cải thiện và khả năng mở rộng, Ethereum trở nên cạnh tranh hơn trong hệ sinh thái tiền mã hóa. Nó có thể tự khẳng định mình là lựa chọn hàng đầu cho các nhà phát triển, người dùng và doanh nghiệp đang tìm kiếm một nền tảng blockchain an toàn và tiết kiệm chi phí .
• Quản lý và cắt tỉa dữ liệu hợp lý: EIP-4844 giới thiệu các cơ chế cắt tỉa dữ liệu hiệu quả, đảm bảo rằng dữ liệu chỉ cần có sẵn trong một khoảng thời gian cụ thể. Điều này làm giảm các yêu cầu và chi phí lưu trữ dài hạn, giúp Ethereum bền vững hơn và thân thiện với môi trường hơn.
• Đảm bảo cho việc nâng cấp mạng lưới trong tương lai: Bằng cách giới thiệu cách tiếp cận modular và lớp dữ liệu chuyên dụng, Ethereum có thể thích ứng với những thay đổi và nâng cấp trong tương lai dễ dàng hơn. Tính linh hoạt này cho phép các nhóm khác nhau chuyên môn hóa vào các lĩnh vực tương ứng của họ, thúc đẩy sự đổi mới liên tục trong hệ sinh thái Ethereum.
• Trải nghiệm người dùng được cải thiện: Phí giao dịch thấp hơn và khả năng mở rộng nâng cao sẽ mang lại trải nghiệm người dùng được cải thiện. Người dùng được hưởng lợi từ các giao dịch nhanh hơn, tiết kiệm chi phí hơn, biến Ethereum trở thành nền tảng hấp dẫn hơn cho nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm DeFi, NFT, v.v.

TUYÊN BỐ MIỄN TRÁCH NHIỆM: Bài viết chỉ mang tính chất thông tin, không nhằm mục đích đầu tư.